Artykuł sponsorowany
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułu i osobiste poglądy autora.
Zęby mądrości, zwane inaczej ósemkami, są ostatnimi zębami w jamie ustnej dorosłego człowieka. Ich rozwój może mieć istotny wpływ na pozostałe zęby. Decyzja o tym, czy zęby mądrości powinny zostać usunięte, powinna zostać podjęta, gdy istnieją ku temu konkretne przesłanki. Jeśli ósemki są zatrzymane w kości bądź dziąśle, mogą powodować przykre dolegliwości. Należy wtedy skorzystać z pomocy chirurga, który przeprowadzi odpowiedni zabieg oraz udzieli wskazówek dotyczących rekonwalescencji.
Ósemki zwane zębami mądrości to trzecie zęby trzonowe umiejscowione na końcach każdej żuchwy. Zęby mądrości zwykle pojawiają się między 17 a 25 rokiem życia, ale zdarza się, że wyłaniają się później, albo nawet wcale. U niektórych osób ósemki nie wyrzynają się i pozostają w kości, przez co niektórzy pacjenci nie są świadomi, że je mają. Charakterystyczne dla ósemek jest to, że są one najczęściej zębami, które wyłaniają się ostatnie. Gdy ósemka zaczyna się przebijać przez dziąsło, może nie mieć wystarczająco dużo miejsca, co skutkuje naciskiem na sąsiednie zęby. Ten nacisk może spowodować przesunięcia i stłoczenia zębów w łuku zębowym, co prowadzi do ich nieprawidłowego ułożenia.
W wyniku ewolucji ludzkiego ciała oraz zmiany naszych nawyków żywieniowych, zęby mądrości, które kiedyś odgrywały kluczową rolę w rozdrabnianiu surowej żywności, straciły na swojej funkcjonalności. Współczesne menu jest bogatsze w przetworzone składniki, które nie wymagają tak dokładnego jak kiedyś przeżuwania treści pokarmowych. Z kolei zmiany anatomiczne czaszki sprawiły, że ósemki nie mają wystarczająco dużo miejsca do prawidłowego wyrośnięcia. To wszystko może skutkować problemami takimi jak zatrzymywanie się ósemek w dziąśle, przesuwanie się sąsiednich zębów, a także powstawanie infekcji, co zazwyczaj sprawia, że konieczna staje się ich usunięcie.
Istnieje kilka przyczyn, dla których ósemki mogą stać się problematyczne dla zdrowia jamy ustnej. Kiedy wyrzynający się ząb mądrości nie może w pełni wyjść na powierzchnię dziąseł może powodować dolegliwości bólowe, opuchlizny oraz stany zapalne. Ósemki mogą rosnąć pod niewłaściwym kątem, naciskając na inne zęby trzonowe, co może prowadzić do ich przemieszczania się. Takie przesunięcie może powodować wady zgryzu. Zęby mądrości z powodu ich położenia na samym końcu łuków zębowych są trudno dostępne dla szczoteczki i nici dentystycznej, co utrudnia utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.
Nawet jeśli zęby mądrości wyrosną w odpowiedni sposób, często zdarza się, że z tyłu brakuje tzw. przyczepionego dziąsła zrogowaciałego, które zazwyczaj otacza zęby i chroni korzeń przed czynnikami zewnętrznymi. Brak tej ochronnej bariery sprawia, że wokół ósemek łatwo tworzą się kieszonki dziąsłowe, które stają się miejscem, gdzie gromadzą się resztki jedzenia. To z kolei prowadzi do rozwoju stanów zapalnych, które mogą wymagać leczenia stomatologicznego lub nawet usunięcia zębów mądrości. Często również zdarza się, że ósemka powoduje podrażnienia bocznej ścianki policzka lub języka. Pacjenci mogą nieświadomie przygryzać te obszary jamy ustnej, co może prowadzić do bolesnych uszkodzeń i stanów zapalnych.
Ekstrakcja ósemek nie zawsze jest konieczna. Jeśli zęby mądrości wyszły z dziąseł w całości, są zdrowe i nie przeszkadzają nam w codziennym funkcjonowaniu, nie należy ich usuwać. Natomiast jeżeli ósemki wyłoniły się z dziąseł częściowo lub pozostają w kości, usunięcie zębów mądrości może okazać się dobrym rozwiązaniem. Usuwanie ósemek w niektórych przypadkach może być problematyczne. Dlatego przed zabiegiem należy skonsultować się ze stomatologiem oraz przeprowadzić szczegółową diagnostykę. Zrobienie zdjęcia panoramicznego lub rentgena zębów może pomóc lekarzowi dokładnie ocenić, jak głęboko zakorzeniony jest ząb oraz wskazać, jakie jest ułożenie ósemek. Co więcej, w niektórych przypadkach stomatolog może zalecić wykonanie badań krwi, aby upewnić się, że układ krzepnięcia krwi pacjenta funkcjonuje prawidłowo, co jest istotne przed planowanym zabiegiem chirurgicznym.
Usuwanie zębów mądrości przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Zdecydowanie częściej stosuje się to drugie rozwiązanie. Istnieją jednak sytuacje, gdzie należy zastosować znieczulenie ogólne. Ten rodzaj znieczulenia stosuje się w przypadku pacjentów niewspółpracujących takich jak osoby z zaburzeniami psychicznymi czy dzieci, a także u osób, które mają uczulenie na miejscowe środki znieczulające. W przypadku zębów mądrości, które są w pełni wyrośnięte i widoczne w jamie ustnej, usuwanie odbywa się za pomocą specjalistycznych narzędzi dentystycznych. Lekarz używa ich do rozchwiania zęba w zębodole, co umożliwia jego łatwiejsze wyjęcie.
Usunięcie zęba mądrości, który nie przebił się przez dziąsło, polega na nacięciu dziąsła skalpelem. Robimy to, aby uzyskać dostęp do zęba, a następnie, jeśli jest to konieczne, lekarz używa dłuta do podzielenia zęba na mniejsze fragmenty, dzięki czemu proces ekstrakcji jest łatwiejszy. Po usunięciu zęba, miejsce po nim jest zaszywane. Pacjenci, którzy otrzymują znieczulenie miejscowe, zazwyczaj nie odczuwają bólu podczas zabiegu, lecz mogą doświadczać lekkiego nacisku. Warto pamiętać, że po usunięciu zębów mądrości mogą wystąpić takie objawy, jak opuchlizna i bóle. Ważne jest również, aby w okresie rekonwalescencji uważać na pokarmy, które spożywamy oraz unikać palenia papierosów. Ma to duży wpływ na proces gojenia powstałej rany.
Wyrywanie ósemek nie zawsze jest konieczne. Jednak gdy zęby mądrości są częściowo lub w całości zatrzymane w dziąśle bądź kości, zaleca się ich ekstrakcję. Zabieg usunięcia ósemek, które nie przebiły się przez dziąsło, najczęściej przeprowadza chirurg stomatologiczny. Kluczowe jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki w tym wykonanie specjalistycznego zdjęcia uzębienia. Ważną rzeczą jest, aby po przeprowadzonej ekstrakcji zębów mądrości stosować się do zaleceń lekarza. Przyspiesza to proces gojenia po usunięciu ósemek oraz pomaga w powrocie do pełnego zdrowia.
