Czy wiesz, jak starzeje się układ pokarmowy?

Zewnętrzne oznaki starzenia się organizmu zauważamy gołym okiem – pierwsze zmarszczki, matowa cera czy siwiejące włosy to najbardziej oczywiste z nich i robimy wszystko, by zapobiec ich powstawaniu. Może nie pamiętamy o tym na co dzień, ale proces ten odbywa się również wewnątrz nas.

Przewód pokarmowy – jaka jest jego budowa i za co właściwie odpowiada?

Zanim sprawdzisz, na czym dokładnie polega starzenie się układu pokarmowego, warto przypomnieć sobie, z czego jest zbudowany oraz jakie funkcje mają poszczególne jego elementy. Poniżej przedstawiamy te, o których zmianach informować będzie tekst.

1. Jama ustna – w niej pobrany pokarm zostaje rozdrobniony i zmiażdżony, a następnie wstępnie strawiony przy udziale śliny wydzielanej z gruczołów nazywanych śliniankami.
2. Przełyk – ten element przewodu transportuje pożywienie z jamy ustnej do żołądka, nie zachodzą w nim żadne procesy trawienne. Jest wspólnym odcinkiem dróg pokarmowych i oddechowych.
3. Żołądek – w nim zostaje zgromadzone jedzenie, które następnie ulega przetworzeniu i wyjałowieniu.
4. Wątroba – to gruczoł pokarmowy wydzielający żółć. Pełni ona istotną rolę w procesie trawienia tłuszczów. Wątroba gromadzi oprócz tego żelazo i niektóre witaminy oraz usuwa z krwi nadmiar substancji odżywczych. Nadmiar glukozy przekształca w glikogen, który później magazynuje. Zbyt dużą ilość aminokwasów przemienia z kolei w mocznik i kwasy tłuszczowe.
5. Trzustka – również jest gruczołem pokarmowym. Jej funkcja polega na wytwarzaniu soku trzustkowego, w którego skład wchodzą enzymy trawiące kolagen i białka, a także produkujące insulinę i glukagon czy rozkładające kwasy nukleinowe.
6. Jelito cienkie – odpowiada za trawienie pokarmów, po którym następuje wchłonięcie pochodzących z nich składników odżywczych do limfy oraz krwi.
7. Jelito grube – w nim niestrawione resztki pokarmu zostają przekształcone w kał, a witaminy, woda i aminokwasy – zwrotnie wchłonięte. Namnażają się tu także drobnoustroje odpowiadające za produkcję niektórych witamin.

Jakim zmianom ulegają poszczególne elementy przewodu pokarmowego?

Przede wszystkim w pewnym wieku przemiana materii zaczyna zachodzić dużo wolniej, niż u osoby młodej. Skutkiem tego jest łatwo dostrzegalne zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego, a co za tym idzie – także apetytu. Jak widzisz, jego brak nie musi (choć może!) świadczyć o chorobie. Na skutek zmian wstecznych dochodzi także do przekształceń w procesie wchłaniania pokarmów. W naturalny sposób zaczyna się pojawiać paradontoza oraz próchnica, a zęby zaczynają wypadać. Rozdrabnianie i przeżuwanie pokarmów staje się wolniejsze, mniej dokładne ze względu na obniżenie ilości wydzielanej śliny, co wpływa niekorzystnie na trawienie pokarmów (szczególnie to początkowe, rozpoczynające się już w ustach).

W wyniku starzenia się przewodu pokarmowego bardzo możliwe jest wystąpienie zmniejszenia lub całkowitego zaniku wydzielania laktazy, nazywanego hipolaktazemią. Wiąże się ona ze skłonnością do powstawania wzdęć i zwiększonego wytwarzania gazów jelitowych, dlatego osoby nią dotknięte powinny spożywać mniej produktów zawierających laktozę, niż przed jej wystąpieniem.

U osób starszych pojawią się ponadto problemy z węchem i smakiem oraz zaburzenia czucia. Jest to kolejna przyczyna spadku apetytu, często wiążąca się z jedzeniem produktów zbyt słabo przyprawionych lub takich, których data przydatności do spożycia już minęła. Równocześnie osoby w podeszłym wieku mogą przejawiać niechęć do żywności bogatej w wartościowe składniki odżywcze.

W wyniku bezkwaśności żołądka w jelicie cienkim mogą zacząć się zbyt szybko namnażać bakterie. To z kolei grozi niedożywieniem organizmu oraz prowadzi do zaburzeń wchłaniania. Szczególnie często procesy te pojawiają się u osób po różnego rodzaju operacjach.

Z wiekiem gruczoły wydzielnicze zaczną ulegać stopniowemu zanikowi, czego skutkiem będą zaburzenia działania całego przewodu pokarmowego. Praca zarówno jego, jak i zachodzących w nim ruchów o charakterze perystaltycznym zostanie znacznie spowolniona, co z kolei spowoduje problemy z zaparciami oraz opróżnianiem żołądka.

Trzustka z kolei staje się wyraźnie osłabiona i przestaje wydzielać taką samą ilość enzymów trawiennych. Przyczynia się to wystąpienia problemów z trawieniem, co w związku z powstawaniem insuliny może skutkować zachorowaniem na cukrzycę typu drugiego.

Starzenie się układu pokarmowego prędzej czy później dotknie każdego z nas, tak samo jak siwienie, wypadanie włosów czy pojawianie się na skórze twarzy i dekoltu zmarszczek. Warto wiedzieć, że jest to naturalny proces, niekoniecznie wiążący się z chorobą. Można natomiast odpowiednio się do niego przygotować, aby przy pierwszych jego objawach nie czuć niepokoju i być świadomym tego, że mimo nich można dalej żyć komfortowo.

Przeczytaj też: TE TRENDY ZDROWOTNE BĘDĄ HITEM 2021 ROKU

Zdjęcie główne: sdecoret/ adobestock.com